TRẺ NHIỄM ADENOVIRUS TĂNG CAO VÀO THỜI ĐIỂM GIAO MÙA
BS Nguyễn Võ Trúc Giang, BS có 8 năm kinh nghiệm trong khám và điều trị Nhi khoa,
BVQT Phương Châu
1/ Adenovirus là gì?
Adenovirus là một loại virus DNA, có 7 loài (từ A đến G) và hơn 60 type huyết thanh, phân bố trên toàn thế giới, gây bệnh quanh năm không theo mùa. Adenovirus chủ yếu gây viêm đường hô hấp trên (sốt, ho, chảy mũi..), đôi khi gây viêm phổi hoặc biểu hiện ở một số cơ quan khác trong cơ thể, khoảng 5-10% số trường hợp sốt ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi là do nhiễm Adenovirus. Các triệu chứng khi nhiễm bệnh thay đổi tùy theo tuổi và khả năng miễn dịch của người bị nhiễm, bệnh nặng thường liên quan đến các virus type 3,7,14,21.
2/ Triệu chứng khi nhiễm bệnh
Thời kỳ ủ bệnh kéo dài từ 2 ngày đến 2 tuần sau khi tiếp xúc với virus. Các triệu chứng của bệnh thay đổi tùy theo type virus và cơ địa người bệnh.
Các biểu hiện bệnh:
- Triệu chứng toàn thân: sốt, đau đầu, mệt mỏi.
- Triệu chứng hô hấp trên: ho, hắt hơi, nghẹt mũi, khàn tiếng.
- Triệu chứng hô hấp dưới: khò khè, khó thở, tím tái.
- Triệu chứng tiêu hóa: nôn ói, tiêu chảy, ăn uống kém, đau bụng.
- Viêm kết mạc: mắt đỏ, đau mắt.
- Viêm bàng quang xuất huyết: tiểu lắt nhắt, tiểu đau, tiểu ra máu.
- Một số ít trường hợp biểu hiện viêm não, viêm cơ tim, viêm thận, viêm gan, đông máu nội mạch lan tỏa.
Trong đa số các trường hợp, bệnh thường nhẹ và tự giới hạn, kéo dài vài ngày đến 2 tuần, có thể gây bệnh nặng và tử vong trên những người bị suy giảm miễn dịch, trẻ sơ sinh và trẻ có bệnh lý nền.
3/ Viêm phổi do Adenovirus
Trong một nghiên cứu 2638 trẻ nhập viện vì viêm phổi, Adenovirus được phát hiện ở 15% trẻ dưới 5 tuổi, 3% trẻ trên 5 tuổi. Adenovirus loài B type 3,7,14,21 có liên quan đến bệnh viêm phổi nặng và phức tạp. Thông thường, viêm phổi do Adenovirus chủ yếu liên quan đến những trẻ dưới 2 tuổi, viêm phổi ở trẻ sơ sinh thường biểu hiện nặng hơn và có thể kết hợp với hôn mê, tiêu chảy, nôn ói. Trẻ sơ sinh và trẻ có bệnh lý nền có nguy cơ tử vong cao do viêm phổi Adenovirus. Trẻ dưới 5 tuổi bị viêm phổi Adenovirus có nguy cơ bị di chứng đường hô hấp (dãn phế quản, viêm tiểu phế quản tắc nghẽn) cao hơn so với các nguyên nhân gây viêm phổi khác.
4/ Đường lây
Adenovirus rất dễ lây lan.
Các đường lây truyền chính:
- Virus lây truyền qua các giọt bắn từ đường hô hấp khi ho, hắt hơi.
- Người bệnh sẽ thải phân có chứa virus vài tuần sau khi nhiễm bệnh, có thể lây nhiễm từ phân qua nguồn nước bị ô nhiễm, tã bẩn hoặc rửa tay không sạch.
- Tiếp xúc với các bề mặt có virus.
5/ Chẩn đoán
Triệu chứng nhiễm Adenovirus tương tự như nhiễm các virus thường gặp khác. Thông thường, không cần thực hiện xét nghiệm virus trong các trường hợp bệnh nhẹ. Chỉ thực hiện xét nghiệm virus đối với các trường hợp bệnh nặng hoặc đang nghi ngờ một đợt dịch bùng phát.
Các xét nghiệm: nuôi cấy virus, xét nghiệm kháng nguyên virus, PCR, kháng thể đặc hiệu.
6/ Điều trị
Hầu hết các trường hợp đều được điều trị tại nhà, tương tự như các bệnh nhiễm virus thông thường khác.
Các phương pháp chủ yếu:
- Hạ sốt
- Giảm ho
- Uống nhiều nước
- Ăn uống đủ chất
- Vệ sinh mũi họng
7/ Phòng bệnh
Vaccine
Vắc xin ngừa Adenovirus type 4 và 7, đường uống, sử dụng cho người từ 17 đến 50 tuổi, chỉ được dùng trong quân đội Hoa Kỳ.
Các phương pháp khác
- Rửa tay sạch và thường xuyên
- Giữ sạch các bề mặt được sử dụng chung (bàn, ghế, đồ chơi..)
- Tránh tiếp xúc với người đang bị bệnh đường hô hấp
- Trẻ bệnh không đến trường cho đến khi các triệu chứng thuyên giảm
- Dạy trẻ ho, hắt hơi vào tay áo hoặc khăn giấy
- Ăn uống đủ chất, bú sữa mẹ ít nhất 6 tháng đầu, vận động cơ thể để tăng cường sức đề kháng.
- Tiêm chủng cúm, phế cầu để ngăn ngừa nhiễm bệnh hô hấp phối hợp.
8/ Khi nào cần đưa trẻ đến Bệnh viện?
Khi trẻ có một trong những dấu hiệu sau:
- Sốt cao khó hạ hoặc sốt trên 3 ngày
- Khó thở
- Trẻ dưới 3 tháng tuổi
- Đỏ mắt, đau mắt, thay đổi thị lực
- Nôn ói nhiều, tiêu lỏng nhiều
- Trẻ có dấu hiệu mất nước: tiểu ít hơn, khô miệng, mắt trũng, mệt mỏi, li bì
Tổng đài 1900 54 54 66 sẵn sàng hỗ trợ gia đình thông tin cần thiết.