TÌM HIỂU VỀ SỨC KHỎE PHỤ NỮ TUỔI MÃN KINH

Bài viết được cố vấn chuyên môn bởi BS. Nguyễn Đào Nhật Minh – BS. Khoa Cấp Cứu Sản Phụ Khoa – Phòng Sanh, BVQT Phương Châu

Khi bước vào giai đoạn mãn kinh, chị em chúng ta thường phải “đối mặt” với nhiều vấn đề gây ảnh hưởng nhiều đến tâm sinh lý cũng như các vấn đề sức khỏe liên quan khác gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Hãy cùng bác sĩ Phương Châu tìm hiểu thêm về sức khỏe phụ nữ tuổi mãn kinh thông qua bài viết dưới đây nhé. 

1. Mãn kinh là gì?

Mãn kinh là sự thay đổi tự nhiên của quá trình lão hóa ở người phụ nữ, được đánh dấu bởi sự suy giảm chức năng của hai buồng trứng, giảm sản xuất nội tiết tố và cuối cùng là hiện tượng chấm dứt chu kì kinh nguyệt vĩnh viễn, đồng nghĩa với việc kết thúc quá trình sinh sản.

Giai đoạn mãn kinh diễn ra khoảng từ 45-55 tuổi, một số trường hợp xuất hiện ở tuổi 30 và trễ hơn ở tuổi 60. Mãn kinh được chẩn đoán khi người phụ nữ trải qua 12 tháng liên tục không có kinh nguyệt. 

2. Mãn kinh có mấy giai đoạn?

Quá trình mãn kinh trải qua 3 giai đoạn như sau:

a. Tiền mãn kinh

Giai đoạn này có thể kéo dài vài năm trước khi chính thức bước sang giai đoạn mãn kinh, bắt đầu bằng sự giảm sản xuất Estrogen và Progesterone, đây là hai hormone sinh sản quan trọng điều hòa kinh nguyệt, dẫn đến mất cân bằng nội tiết tố và biểu hiện qua việc thay đổi chu kì kinh nguyệt. Tuy nhiên trong thời gian tiền mãn kinh, buồng trứng vẫn phóng thích trứng trong chu kì kinh nguyệt, chị em vẫn có thể có thai nên việc tư vấn ngừa thai vẫn rất cần thiết cho đến khi mãn kinh thật sự.

b. Mãn kinh

Mãn kinh thật sự khi 12 tháng liên tục người phụ nữ không có kinh nguyệt. Trong giai đoạn này, buồng trứng ngừng hoạt động hoàn toàn, không phóng thích trứng dẫn đến người phụ nữ không còn khả năng sinh sản. Đồng thời có thể không sản xuất hormone Estrogen và Progesterone, biểu hiện bằng hàng loạt các triệu chứng mãn kinh gây suy giảm chất lượng cuộc sống và sức khỏe ở chị em. 

c. Hậu mãn kinh (sau mãn kinh)

Đây là giai đoạn sau khi đã mãn kinh tuy nhiên các triệu chứng mãn kinh có phần thuyên giảm, một vài trường hợp các triệu chứng này có thể kéo dài. Lượng hormone Estrogen trong cơ thể người phụ nữ thiếu hụt nghiêm trọng dẫn đến tăng nguy cơ mắc phải những vấn đề về sức khỏe như tim mạch và loãng xương

3. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng mãn kinh là gì? 

3.1 Tuổi tác

Khi phụ nữ bước qua tuổi 30, buồng trứng bắt đầu sản xuất ít nội tiết tố hơn (estrogen-progesterone), đây là những hormone quan trọng trong việc điều hòa kinh nguyệt, điều này đồng nghĩa khả năng sinh sản của người phụ nữ cũng giảm theo.

Qua 40 tuổi, phụ nữ gặp phải những vấn đề về chu kì kinh nguyệt, điển hình là sự thay đổi thời gian kinh nguyệt hoặc lượng máu kinh. Sau đó khi đến tuổi mãn kinh, trung bình khoảng 51 tuổi, chức năng buồng trứng ngừng hoàn toàn và chị em không còn kinh nguyệt nữa, đây là thời điểm kết thúc giai đoạn sinh sản của người phụ nữ.

3.2 Phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng:

Nếu đã trải qua phẫu thuật loại bỏ cả hai buồng trứng thì mãn kinh là gần như ngay lập tức, nếu chỉ cắt bỏ một bên buồng trứng thì chỉ buồng trứng còn lại vẫn hoạt động bù được.

Trường hợp người phụ nữ đã phẫu thuật cắt bỏ tử cung chừa hai buồng trứng, mặc dù không còn kinh nguyệt nhưng buồng trứng vẫn hoạt động chức năng nội tiết bình thường nên không tính là mãn kinh.  

a. Hóa trị và xạ trị 

Những liệu pháp này có thể gây ra những triệu chứng mãn kinh trong và sau quá trình điều trị. Trong đó hóa trị liệu không phải lúc nào cũng gây mãn kinh vĩnh viễn do đó hãy cân nhắc việc tránh thai nếu cần thiết. Liệu pháp xạ trị chỉ gây ảnh hưởng buồng trứng nếu tia bức xạ hướng tới vị trí buồng trứng, nếu không thì thông thường không gây mãn kinh.

b. Suy buồng trứng nguyên phát

Khoảng 1% phụ nữ có mãn kinh sớm trước 40 tuổi, nguyên nhân có thể do suy giảm buồng trứng nguyên phát xuất phát từ yếu tố di truyền hoặc bệnh lý tự miễn, dẫn đến thiếu hụt trầm trọng lượng nội tiết tố trong cơ thể.

c. Triệu chứng:

Chị em phụ nữ trong thời kì tiền mãn kinh- mãn kinh phải đối mặt với hàng loạt các triệu chứng khó chịu cả về sức khỏe lẫn tinh thần, gồm có:

-    Bốc hỏa/ đổ mồ hôi đêm
-    Tăng cân
-    Suy giảm trí nhớ
-    Trầm cảm
-    Mệt mỏi, lo lắng, khó chịu
-    Đau đầu hoặc đau nửa đầu
-    Các vấn đề về tim mạch: rối loạn nhịp tim, 
-    Tiểu không tự chủ
-    Đau khớp
-    Giảm ham muốn tình dục
-    Đau rát khi quan hệ
-    Mất ngủ hoặc khó ngủ
-    Khô da/ rụng tóc
-    Thay đổi chu kì kinh nguyệt

d. Chẩn đoán:

Nhìn chung việc chẩn đoán mãn kinh chi cần dựa vào việc mất chu kì kinh nguyệt liên tục 12 tháng, tuy nhiên một số trường hợp bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm để chẩn đoán như:

     - Xét nghiệm định lượng hormone FSH và Estrogen.

     - Xét nghiệm định lượng hormone tuyến giáp TSH (để loại trừ một số trường hợp bệnh lý tuyến giáp có triệu chứng giống với mãn kinh)

Tiền mãn kinh- Mãn kinh không phải là bệnh mà lại là một phần của quá trình lão hóa, tuy nhiên giai đoạn này lại mang đến một nỗi ám ảnh ở chị em phụ nữ khi phải đối mặt với hàng loạt triệu chứng khó chịu làm giảm sút đặc biệt nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe của các chị em.

Với sự phát triển của khoa học, ngày nay chúng ta có những phương pháp từ thay đổi chế độ sinh hoạt đến thuốc và những liệu pháp đặc biệt không những làm chậm quá trình mãn kinh mà còn giúp cái thiện những triệu chứng khó chịu ở chị em.

Tuy vậy, việc tự ý sử dụng những loại thuốc và phương pháp trên mà không có chỉ định hay theo dõi của bác sĩ sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng từ nhẹ đến đặc biệt nghiêm trọng như hình thành huyết khối, tăng hoạt động các khối ung thư,v.v... chính vì thế chị em phụ nữ trong độ tuổi tiền mãn kinh- mãn kinh nên thăm khám định kỳ và tuân thủ sự hướng dẫn của đội ngũ bác sĩ, đây là cách tốt nhất giúp các chị em đạt được điều kiện sức khỏe tốt và bước qua giai đoạn tiền mãn kinh- mãn kinh một cách nhẹ nhàng.

🏩 Trung tâm Phụ Khoa Phương Châu - Chăm sóc sức khỏe phụ khoa chủ động cho người phụ nữ.

- Đội ngũ bác sĩ chuyên gia đầu ngành, trên 20 năm kinh nghiệm trong nghề

- Có mặt trên hệ thống Phương Châu: Cần Thơ – Sa Đéc – Sóc Trăng - TP.Hồ Chí Minh

- Quy trình khám và điều trị theo tiêu chuẩn quốc tế JCI (Joint Commission International)

- Trang thiết bị hiện đại giúp tầm soát sớm các bệnh lý và khối u tiềm ẩn

- Đặc biệt, chúng tôi rất quan tâm đến sự riêng tư và tối ưu hóa các biện pháp bảo vệ để các chị em an tâm hơn trong quá trình chăm sóc sức khỏe.

☎️Tổng đài 1900 54 54 66 sẵn sàng hỗ trợ các khách hàng những thông tin cần thiết 
Wildcard SSL