TIỀN SẢN GIẬT CÓ THỂ DỰ PHÒNG ĐƯỢC KHÔNG
BS. Trần Quốc Huy
Phó Trưởng Khoa Cấp cứu sản - Phòng sanh, BVQT Phương Châu
Tiền sản giật là bệnh lý có nhiều biến chứng đối với cả mẹ và thai nhi, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong mẹ, tử vong chu sinh trên toàn thế giới.
Tại Việt Nam, tỷ lệ Tiền sản giật trước 34 tuần là 0,43%, tỷ lệ Tiền sản giật từ 34 -37 tuần là 0,70% và tỷ lệ Tiền sản giật sau 37 tuần là 1,68% so với toàn bộ thai kỳ. (1)
Hãy cùng bác sĩ Phương Châu tìm hiểu về Tiền sản giật, nguy cơ và cách phòng tránh để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi các mẹ nhé!
Hình minh họa 1: Tập huấn đào tạo thực hành cấp cứu Tiền sản giật tại BVQT Phương Châu trên mô hình
TIỀN SẢN GIẬT LÀ GÌ?
Tiền sản giật là bệnh lý với các biểu hiện:
- Cao huyết áp (huyết áp tâm thu ≥140mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥90mmHg)
- Xuất hiện sau tuần lễ thứ 20 của thai kỳ ở những mẹ bầu có huyết áp bình thường trước đó
- Kèm theo xuất hiện đạm trong nước tiểu (đạm niệu) và các tổn thương hệ cơ quan khác
Sơ đồ theo dõi Tiền sản giật ở thai phụ
SỰ NGUY HIỂM CỦA TIỀN SẢN GIẬT?
Tiền sản giật không chỉ đơn thuần là cao huyết áp, bệnh lý này còn gây ra tổn thương các cơ quan khác như thận, gan, não... và có thể diễn tiến nặng hơn:
- Sản giật (tình trạng co giật)
- Giảm tiểu cầu
- Rối loạn đông máu
- Tổn thương gan, thận
- Nhau bong non
- Hội chứng HELLP (Bệnh lý nặng biểu hiện bằng tăng men gan, giảm tiểu cầu và tán huyết)
Mẹ bầu bị tiền sản giật có thể phải sinh trước ngày dự sinh dẫn đến các nguy cơ của thai non tháng…
DẤU HIỆU NHẬN BIẾT TIỀN SẢN GIẬT?
- Tình trạng tăng huyết áp xuất hiện sau tuần 20 của thai kỳ, ở những thai phụ có huyết áp bình thường trước đó
- Đau đầu, nhìn mờ, đau bụng vùng thượng vị và hạ sườn phải
- Các biểu hiện tổn thương các cơ quan khác (gan, thận…) trên xét nghiệm cận lâm sàng
Hình minh họa 2: đo huyết áp kiểm tra thường quy cho thai phụ tại BVQT Phương Châu
THAI PHỤ NÀO CÓ NGUY CƠ TIỀN SẢN GIẬT?
- Mẹ bầu lần đầu mang thai
- Mẹ bầu mắc tiền sản giật ở thai kỳ trước
- Mẹ bầu có tăng huyết áp mạn, bệnh thận mạn
- Mẹ bầu mang đa thai, thai thụ tinh trong ống nghiệm
- Tiền sử gia đình có tiền sản giật
- Béo phì, đái tháo đường type 1/type 2
- Lupus ban đỏ hệ thống, hội chứng kháng phospholipid
- Tuổi mẹ >40
- Lần mang thai trước cách đây hơn 10 năm…
CÓ THỂ SÀNG LỌC SỚM NGUY CƠ TIỀN SẢN GIẬT KHÔNG?
Tiền sản giật có thể được sàng lọc sớm ở 3 tháng đầu thai kỳ, bằng sự kết hợp giữa các yếu tố như: đặc tính của mẹ, huyết áp trung bình, siêu âm Doppler động mạch tử cung và xét nghiệm PLGF trong 3 tháng đầu.
Bằng các yếu tố này, dựa trên thuật toán, bác sĩ sẽ tính được nguy cơ tiền sản giật của mẹ bầu, qua đó sẽ đánh giá được thai kỳ là nguy cơ cao hay nguy cơ thấp.
Sàng lọc tiền sản giật ở quý 1 thai kỳ bằng thuật toán kết hợp với các yếu tố trên sẽ giúp phát hiện 90% tiền sản giật khởi phát sớm, 75% tiền sản giật non tháng và 47 % tiền sản giật đủ tháng.
LÀM GÌ KHI CÓ NGUY CƠ CAO TIỀN SẢN GIẬT?
Mẹ bầu nếu có nguy cơ cao tiền sản giật sẽ được bác sĩ cho thuốc uống để dự phòng tiến triển thành sản giật, đây là loại thuốc có giá thành thấp, dễ sử dụng.
Mẹ bầu sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, tái khám định kỳ theo lịch khám thai và theo dõi sức khoẻ để sớm phát hiện những bất thường.
Tất cả mẹ bầu trong quý 1 thai kỳ, đặc biệt là những mẹ bầu có nguy cơ cao nên sàng lọc tiền sản giật để có thể dự phòng sớm với mục tiêu duy trì và chủ động bảo vệ một thai kỳ khoẻ mạnh. Đừng bỏ sót bất kỳ mốc khám thai nào vì tất cả đều quan trọng như nhau, giúp sớm phát hiện các bệnh lý thường gặp ở mẹ và bé.
Hiện tại, BVQT Phương Châu tiếp nhận khám thai cho các mẹ bầu từ những tháng đầu thai kỳ đến khi vượt cạn. Tương ứng với mỗi mốc khám thai sẽ có những hạng mục khám và xét nghiệm đầy đủ. Sản phụ sẽ được tư vấn và kiểm tra sức khỏe với sự đồng hành của bác sĩ Sản khoa giàu kinh nghiệm. Bên cạnh được cung cấp kiến thức chăm sóc thai kỳ, mẹ bầu có thể an tâm vì những vấn đề sức khỏe sẽ được quản lý toàn diện.
BỆNH VIỆN QUỐC TẾ PHƯƠNG CHÂU
Địa chỉ: 300, Nguyễn Văn Cừ nối dài, P. An Khánh, Q. Ninh Kiều, TP. Cần Thơ
Tổng đài 1900 54 54 66 (nhấn phím 1) sẵn sàng hỗ trợ các thông tin cần thiết
* TÀI LIỆU THAM KHẢO:
O’Gorman et al. Competting risk Model in Screen for preeclampsia. Am J Obstet Gynecol 2016.
(1) https://suckhoedoisong.vn/bo-y-te-huong-dan-sang-loc-va-dieu-tri-du-phong-tien-san-giat-169190332.htm