SÂU RĂNG & CÁCH PHÒNG TRÁNH HỮU HIỆU
BS. CKI. Lê Thị Bé Ngà, BS khám & điều trị răng hàm mặt, BVQT Phương Châu
Sâu răng là tình trạng bệnh lý của răng. Trong đó, tổ chức cứng của răng (men răng, ngà răng) bị hủy hoại dần dưới tác động của axit sinh ra từ sự lên men các chất bột đường bám dính trên bề mặt răng. Sâu răng nếu không được điều trị kịp thời sẽ hình thành các tổn thương sâu sớm trên bề mặt men răng, rồi ăn mòn đến ngà răng, tủy răng,…
Sâu răng là bệnh phổ biến trên thế giới. Nó xảy ra ở trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn tuổi.
Sâu răng không được điều trị sẽ dẫn đến bệnh lý nặng hơn của răng: viêm tủy, hoại tử tủy, nhiễm trùng,...có thể dẫn đến mất răng. Vì vậy, việc thăm khám và điều trị răng miệng kịp thời sẽ hạn chế được tình trạng trầm trọng của bệnh lý sâu răng.
1. Nguyên nhân gây sâu răng: Sâu răng là một quá trình xảy ra theo thời gian, là kết quả tác động hỗ tương giữa các yếu tố gồm: răng, vi sinh vật (mảng bám vi khuẩn), carbohydrate
Mảng bám vi khuẩn bệnh lý
- Mảng bám là một chất mềm trong suốt và bám chặt vào mặt răng, nó bao gồm trong đó vi khuẩn và chất thứ phẩm.
- Mảng bám vi khuẩn là nguyên nhân chính của sự lên men carbohydrate thức ăn, đồ uống để trở thành ion axit trên bề mặt răng gây sâu răng.
- Mảng bám này được giữ trong những hố rãnh, mặt bên của răng, phần lớn những vùng này sẽ là nơi khởi điểm của sâu răng.
- Mảng bám răng có thể cứng lại tạo thành vôi răng và là nơi ẩn náo của vi khuẩn
Carbohydrate: Là chất nền căn bản cho dinh dưỡng và vi khuẩn. Các axit mạnh thường có sẵn từ các nguồn từ ngoài: Carbohydrate ở nước ngọt, nước chanh vắt và chất dịch hồi lưu từ dạ dày hay ợ chua.
Một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng sâu răng
- Răng thiểu sản hay men răng kém khoáng hóa dễ bị huỷ khoáng hơn và ảnh hưởng đến tiến triển của tổn thương sâu răng.
- Các răng có hố rãnh sâu có nguy cơ sâu răng cao do sự tập trung của mảng bám răng và khó làm sạch mảng bám răng. Có một tỷ lệ cao các trường hợp sâu răng được bắt đầu từ hố rãnh tự nhiên của các răng.
- Răng mọc lệch lạc dễ tích tụ mảng bám gây sâu răng
- Thường ăn vặt
- Không đánh răng đầy đủ
- Trẻ bú bình
2. Diễn tiến và triệu chứng của sâu răng
Tùy vào mức độ mà sâu răng sẽ có những triệu chứng khác nhau. Tổn thương sớm của sâu răng là những đốm màu trắng đục trên mặt răng hay sâu men thì hầu như không khó chịu gì. Giai đoạn sâu men nếu răng không được chăm sóc và điều trị thì sẽ tiến triển thành sâu ngà. Lúc này có thể sẽ gặp những dấu hiệu và triệu chứng:
- Răng nhạy cảm
- Có lỗ sâu trên mặt răng
- Răng có đốm nâu đen hoặc trắng đục
- Ê buốt khi có các chất kích thích tác động vào vùng tổn thương như nóng, lạnh, chua, ngọt,...
Sâu răng ở lớp ngà không được điều trị thì tổn thương sẽ nhanh chống lấm vào buồng tủy. Và tình trạng lúc này sẽ đau nhiều hơn và trầm trọng hơn
- Đau nhiều về đêm
- Xoang sâu lấn vào buồng tủy
- Đau tự phát (đau khi không ăn nhai), đau không giảm khi ngừng kích thích
.jpg)
Hình minh họa. Diễn tiến và triệu chứng của sâu răng
3. Phương pháp điều trị
- Tùy vào mức độ của bệnh lý sâu răng mà có các phương pháp điều trị khác nhau. Trường hợp các tổn thương sớm thì phải tăng cường vệ sinh răng miệng. Để điều trị sâu men thì có thể kích thích quá trình tái khoáng hóa như: Bôi gel Fluor hoặc vecni,...
- Đối với tổn thương sâu ăn mòn đến ngà răng, tủy răng thì sẽ có những phương pháp điều trị như:
- Trám răng: trám răng thì có những loahi vật liệu trám khác nhau như Composite, GIC,..
- Bọc mão răng, Inlay, Onlay: Trường hợp sâu răng vỡ lớn, mất nhiều mô răng,...
- Điều trị tủy răng hoặc nhổ răng trong những trường hợp nhiễm trùng trầm trọng
4. Biện pháp phòng ngừa
- Áp dụng các biện pháp cơ học kiểm soát mảng bám răng như chải răng với kem Fluor và chỉ tơ nha khoa.
- Trám bít hố rãnh ở các răng vĩnh viễn có nguy cơ sâu răng như các hố rãnh tự nhiên sâu khó kiểm soát mảng bám.
- Đối với các trường hợp có nguy cơ sâu răng cao thì áp dụng các chế phẩm có độ tập trung Fluor cao do bác sĩ thực hiện, bôi gel Fluor/ Vecni.
- Tránh ăn vặt thường xuyên
- Khám và kiểm tra răng miệng định kỳ
Tổng đài 1900 54 54 66 sẵn sàng hỗ trợ gia đình các thông tin cần thiết.