NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ BỆNH DO PHẾ CẦU KHUẨN VÀ VACCINE PREVENAR 13 CHỦNG
1. ĐỊNH NGHĨA BỆNH
Phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) là một thành viên phổ biến của hệ vi khuẩn chí vùng hầu họng, tuy nhiên tỷ lệ người lành mang phế cầu thay đổi tuỳ theo tuổi, môi trường sống, mùa và sự có mặt của nhiễm trùng đường hô hấp trên (tỷ lệ trung bình dao động từ 25-70% dân số).
Phế cầu khuẩn có thể gây viêm mũi-họng (nasopharyngitis), viêm tai giữa, viêm xoang. Viêm phổi thùy (thường xảy ra ở người 30-50 tuổi), viêm tiểu thùy phổi (thường xảy ra ở trẻ em, người lớn > 50 tuổi), viêm phế quản-phổi, nhiễm khuẩn huyết dẫn tới viêm màng não, viêm nội tâm mạc, viêm ngoại tâm mạc, hoặc gây apxe ở nhiều tổ chức khác trong cơ thể.
2. TỶ LỆ MẮC VÀ TỬ VONG
Nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm trên thế giới có hơn 1 triệu trẻ em dưới 5 tuổi tử vong vì viêm phổi do phế cầu. Tại Việt Nam, ước tính hằng năm có khoảng 2,9 triệu trẻ dưới 5 tuổi mắc bệnh này.
Viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa và nhiễm khuẩn huyết (nhiễm trùng máu) là 4 căn bệnh nguy hiểm do vi khuẩn phế cầu gây nên, với tỷ lệ tử vong từ 10 - 20%, đặc biệt ở nhóm đối tượng nguy cơ cao như trẻ nhỏ, người già, tỷ lệ tử vong lên đến 50%.
3. ĐƯỜNG LÂY
Bệnh do phế cầu gây ra sẽ lây lan thông qua đường hô hấp khi tiếp xúc, va chạm với người bị bệnh qua các hành động như hắt hơi, ho, hôn hay sử dụng chung đồ dùng cá nhân.
4. ĐỐI TƯỢNG NGUY CƠ
- Bệnh lý phế cầu thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi và người lớn tuổi, đặc biệt là người già trên 85 tuổi.
- Nguy cơ nhiễm vi khuẩn phế cầu và mắc bệnh lý nặng cũng cao hơn ở trẻ dưới 5 tuổi có các bệnh lý khác đi kèm, những người có hệ miễn dịch suy yếu, những người có các bệnh lý mạn tính, chẳng hạn như đái tháo đường, các bệnh lý về gan, phổi, thận và tim và những người hút thuốc lá.
5. TRIỆU CHỨNG CHÍNH
Các triệu chứng của bệnh nhiễm phế cầu có thể mơ hồ và có thể thay đổi nặng nhẹ phụ thuộc vào cơ quan nào trong cơ thể bị nhiễm. Các triệu chứng có thể bao gồm:
+ Viêm tai giữa (nhiễm trùng ở tai giữa): đau tai, màng nhĩ sưng nề và đỏ, giảm thính lực, khó ngủ, sốt và bứt rứt;
+ Viêm xoang (nhiễm trùng ở xoang): đau mặt, nghẹt mũi, chảy nước mũi màu vàng/xanh, đau đầu;
+ Viêm phổi (nhiễm khuẩn ở phổi): sốt, ho, đau ngực và khó thở.
+ Nhiễm khuẩn huyết (nhiễm trùng máu): sốt, rét run, bứt rứt, đau đầu, đau cơ, lơ mơ ngủ gà và ban ngoài da;
+ Viêm màng não (nhiễm khuẩn màng bao bọc xung quanh nhu mô não): sốt cao và đau đầu có thể xuất hiện trong vòng một vài giờ hoặc từ 1 đến 2 ngày. Các triệu chứng khác cũng có thể xuất hiện bao gồm nôn mửa, nhạy cảm với ánh sáng, cứng cổ, ăn mất ngon, rối loạn ý thức, bứt rứt, và lơ mơ ngủ gà. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời có thể để lại di chứng thần kinh cho trẻ.
6. CÁCH PHÒNG TRÁNH
- Tiêm ngừa là một trong những biện pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả nhất nhằm tăng kháng thế đặc hiệu đối với vi khuẩn phế cầu bên cạnh một chế độ ăn uống và vận động hợp lí.
- Việc tiêm vaccine phế cầu là cần thiết cho tất cả đối tượng trẻ em từ 6 tuần tuổi và người lớn, bởi nếu không may mắc các bệnh lý này, việc điều trị bệnh là rất khó khăn và tốn kém. Tuy nhiên đặc biệt khuyến cáo chủng ngừa cho những đối tượng dễ mắc bệnh như trẻ em, người cao tuổi và những người mắc các bệnh mạn tính.
- VACCINE PREVENAR 13 CHỦNG có hiệu quả phòng viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết… do phế cầu khuẩn cho trẻ em và người lớn đang được triển khai tại khu tiêm ngừa – BVQT Phương Châu.
7. MỘT SỐ THÔNG TIN VỀ VACCINE PREVENAR 13 CHỦNG
Vắc xin Prevenar 13 được nghiên cứu và phát triển bởi tập đoàn hàng đầu thế giới về dược phẩm và chế phẩm sinh học – Pfizer (Mỹ). Vaccine Prevenar 13 đã được sử dụng tại hơn 100 quốc gia, phòng bệnh cho trẻ em từ 6 tháng tuổi, người lớn, đặc biệt là người cao tuổi mắc các bệnh lý mãn tính như phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD); lao phổi, tim mạch, tiểu đường…
Riêng với phụ nữ có thai và cho con bú: Không dùng vaccine phế cầu 13 vì chưa có đủ dữ liệu lâm sàng ở phụ nữ mang thai và khả năng phế cầu khuẩn tiết vào sữa.
8. LỊCH TIÊM PHÒNG:
Theo các bác sĩ khoa Nhi – Sơ sinh, BVQT Phương Châu, vaccine “phế cầu 13” Prevenar có thể tiêm sớm cho trẻ từ 6 tuần tuổi với phác đồ 3 mũi tiêm cơ bản, trong khoảng thời gian 11 - 15 tháng tuổi. Với trẻ từ 7 - 11 tháng tuổi, sẽ tiêm 2 mũi cơ bản, cách nhau 1 tháng và mũi nhắc lại cách mũi 2 tối thiểu 2 tháng, tiêm khi trẻ trên 1 tuổi. Ở trẻ từ 12 - 23 tháng tuổi, tiêm 2 mũi, cách nhau tối thiểu 2 tháng. Riêng trẻ từ 24 tháng tuổi, người trưởng thành và người cao tuổi chỉ cần tiêm 1 mũi duy nhất cho hiệu quả bảo vệ lâu dài.
Vắc xin “phế cầu 13” đã được triển khai tại khu tiêm ngừa – BVQT Phương Châu. Liên hệ tổng đài 1900 54 54 66 để được tư vấn và đặt lịch tiêm. Tại Phương Châu, việc thực hiện tiêm ngừa cho bé có những ưu điểm đặc biệt như sau:
- Trẻ sẽ được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc-xin và phác đồ tiêm, các phản ứng có thể gặp, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm vắc-xin trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất cho trẻ.
- Quy trình 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
- Khu khám nhi và tiêm ngừa được trang bị đầy đủ các phương tiện cấp cứu; đội ngũ bác sĩ - điều dưỡng được đào tạo về xử trí cấp cứu phản vệ nhằm đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
